Loilse gebruiken en noaberschap

Modern noaberschap

Het buurt maken is nog steeds een goede en gewaardeerde gewoonte in onze streek. Maar nu bepaalt de nieuwe buurtbewoner zelf of hij (of zij) dat doet en wie tot de buurt wordt gerekend. Er bestaat geen min of meer dwingende gedragscode voor, zoals voorheen.

Hoewel het naoberschap in zijn klassieke vorm nagenoeg is verdwenen, kunnen we het hedendaagse buurt en gruun maken, het jaarlijkse buurtfeest en overige gebruiken, als een eigentijdse versie daarvan zien. Het moet niet, maar het mag wel, is daarbij het uitgangspunt. Ondanks de verschillen heeft het in wezen dezelfde essentie als het aloude naoberschap: tijd en aandacht voor elkaar. Als de nieuwkomer aangeeft onderdeel van de buurt te willen uitmaken betekent dit dat bij belangrijke momenten in het leven van één buurtgenoot hier uiting aan wordt gegeven.

Buurt maken

Als de nieuwe buur aangeeft, zorgt de naaste buur ervoor dat een meiboom gezet wordt (de meiboom staat volgens oud gebruik voor vruchtbaarheid en voorspoed). Een dröpke uut de fles hoort er in de regel wel bij. Voor de “ouwe klare”van vroeger bestaat in Loil een exclusief alternatief: het “Loilse Kwazzelkruut”.

Bruiloft

Het huidige gruun maken, vooral bij huwelijksjubilea, heeft veel overeenkomsten met zoals dat in het verleden geschiedde. Hoewel met de nodige veranderingen, heeft dit gebruik in de lokale dorpstraditie stand gehouden. Je zou zelfs kunnen stellen dat het nu spontaner gebeurt dan voorheen, omdat het min of meer verplichtende karakter van de dorpscode niet meer van toepassing is.

Geboorte

De geboorte van een baby is voor de buurtbewoners vaak aanleiding om bij het betreffende gezin een “namaak-ooievaar” in de voortuin te plaatsen. Uiteraard met opvallende vermelding van de naam van de jonggeborene. Voorbijgangers kan het dan niet ontgaan dat een nieuwe Loilenaar het levenslicht heeft aanschouwd.

Abraham en Sara

Wordt je vijftig dan betekent dat “Abraham of Sara zien”. Dat kan inhouden dat je een als zodanig verkleed familielid of één van de buren op bezoek krijgt die een op de persoon toegesneden gedicht of toespraak uitspreekt, met vaak als presentje een eetbare Abraham of Sara van de bakker of de slager. In de tuin wordt dan een pop (soms in megaformaat) geplaatst, meestal voorzien van allerlei ludieke teksten. Tegenwoordig wordt steeds vaker om 12.00 uur ’s nachts vuurwerk afgestoken om de feestdag goed te beginnen 

Overige gebruiken

Buiten de belangrijkste momenten in het leven van de buurtgenoten, zijn er ook andere momenten waarop buren uiting geven aan het noaberschap: