Gaat het in Loil over de Tweede Wereldoorlog, dan komt meestal het noodlot, dat Leike van Vuuren en Fientje Seegers trof, aan de orde. Het openluchtspel ‘Nooit meer …’ dat hierop is gebaseerd, besteedt hieraan, terecht, volop aandacht.
Wat relatief onbekend is dat het zeker rondom de spoorlijn in Holthuizen en het Park in de oorlog flink tekeer is gegaan. Verschillende huizen en boerderijen zijn door oorlogsgeweld verwoest.
Eén van de bewoners, Jan Kaal, is hierbij om het leven gekomen.
Op het huidige adres Van Rouwenoortweg 41 op het kaartje met ‘3’ aangegeven, had Jan met zijn vrouw Aleida een kleine boerderij. Met de bijverdienste van de houthandel erbij, konden zij in hun onderhoud voorzien. Op 24 februari 1945 zou hij met paard en wagen langs de bakkers gaan, om hout voor hun bakovens af te leveren. Vanwege het dreigende gevaar uit de lucht van de bommenwerpers, besloot Jan thuis te blijven.
Wel ging Jan, samen met Bennie (van Jan) Lucassen, met paard en een wagen vol mest naar het land aan de Frieslandweg om mest uit te rijden. Onderweg werden ze beschoten vanuit een Engels vliegtuig. Bennie en Jan zochten dekking in een greppel langs de weg. Helaas werd Jan Kaal dodelijk geraakt door een kogel in zijn hartstreek. Op een ladder werd Jan door de naaste buren, Jan Bolk en Bertus Staring naar huis gedragen. Zijn vrouw, Aleida Kaal- Harmsen bleef achter met 6 minderjarige kinderen.
Op Tweede Paasdag, 2 april 1945, toen de bevrijding aanstaande was, gingen 2 Canadese tanks via de Beekseweg en het Gravenpark op pad naar de spoorlijn in Holthuizen. Zij moesten de daar aanwezige Duitsers uit schakelen. Zij schoten met fosforvuur. Hierbij werden de boerderijen van de families Bolk en Staring verwoest. Maar ook de boerderij van de hierboven beschreven familie Kaal ging in vlammen op.Door de saamhorigheid die Loil toen al kende, werd de familie Kaal ondergebracht in Loil. De families van Hend Kaal en Hend Harmsen boden hen onderdak. Voordat de familie in 1948 de nieuwe gebouwde boerderij betrok, woonde het in een noodwoning. Voor de bouw hiervan werden stenen en hout uit de restanten van het verwoeste klooster en de zusterschool gebruikt.
Hieronder een kaartje waarop de verwoeste huizen en boerderijen zijn aangegeven:
Bron: Jaarboek 2015 Oudheidkundige Vereniging Didam: ‘Getuigenissen van de oorlog’ en nadere informatie van Mart Kaal (voorheen wonende aan de Paltsweg in Loil)
In de nachten tijdens de beschietingen, overleed dhr. Herman Aalberts in de leeftijd van 22 jaar. Uitgeput door dwangarbeid voor Totd. In de armen van zijn ouders, omringd door zijn broers en zusters. .
Berrie. Bedankt voor jouw reactie. In hetzelfde boek waaruit het verhaal van de familie Kaal is overgenomen, staat dit inderdaad ook beschreven. Triest allemaal.
groeten,
Kontaktraad Loil
Goed om dit ook te memoreren. Wat een verschrikkelijke narigheid aan het einde van de oorlog.